Bệnh đầu đen là bệnh do một loại đơn bào có tên là Histononas Meleagridis gây ra, bệnh tích chủ yếu tập trung ở manh tràng và gan. Hiện nay bệnh xảy ra nhiều trên gà ta, trên tất cả các vùng, đặc biệt nơi chuồng trại và sân vườn ẩm ướt, do nguyên bào Histomonas Meleagridis – ký sinh trùng đơn bào gây ra. H.Meleagridis sống ký sinh trong giun đất hoặc giun tròn, chúng bị tiêu diệt nhanh chóng nếu ra khỏi vật chủ. Thường gây bệnh cho gà trên 3 tuần, ký sinh ở gan, dạ dày, manh tràng gà.
Đường truyền lây: Lây lan chủ yếu thông qua đường miệng: Gia cầm ăn uống phải trứng giun tròn, giun đất có chứa H.Meleagridis
Triệu chứng: Gà sốt cao 43 – 440C, chân khô, đứng chụm vào nhau, run, xù long, dấu đầu vào cánh, tiêu chảy phân vàng, hoặc xanh. Mào thâm tím, da mép và da vùng đầu xanh xám thậm chí xanh đen, nên bệnh có tên là bệnh “đầu đen”. Bệnh hay đi cùng bệnh cầu trùng, viêm ruột hoại tử và bệnh ký sinh trùng máu. Bệnh kéo dài từ 10 – 20 ngày nên gà rất gầy. Trước khi chết thân nhiệt gà giảm xuống còn 38-390C, gà bệnh chết rải rác và thường chết về ban đêm, mức độ chết không ồ ạt nhưng kéo dài, tỷ lệ chết có thể đến 85-95%
Bệnh tích: viêm loét manh tràng làm cho thành manh tràng dày lên, thỉnh thoảng ,những vết loét này ăn mòn thành manh tràng, dẫn đến viêm, chứa chất nhầy màu vàng xanh, màu của máu, Ở giai đoạn sau,tạo thành một lõi cứng màu trắng. Gan viêm sưng to, trên bề mặt gan có những đốm đỏ thẩm, sau đó biến thành những ổ hoại tử màu trắng và ăn sâu vào trong mô gan.
Điều trị và phòng bệnh: Định kỳ xổ giun, giữ gìn chuồng trại khô ráo, định kỳ xịt sát trùng chuồng trại và sân vườn, có thể dùng vôi bột rắc trên sân vườn sau khi đã cuốc xới. Nên luân phiên khu vực nuôi nếu có đủ diện tích. Tách riêng gà bệnh, điều trị theo khuyến cáo của thú y.
